Zingen voor… Vader

Wanneer je als vrijetijdsbesteding graag in een koor zingt is het echt jammer dat dit vandaag niet meer kan. Maar als zingen je beroep is, dan is deze tijd van verplichte sociale afstand een zware dobber om te verwerken. Ook al heb je het gebrekkige kunstenaarsstatuut in deze moeilijke tijden. Waarom werden onze cultuurmakers in de voorbije jaren zo ondergewaardeerd? Vandaag stellen wij nochtans vast dat musiceren een belangrijke preventieve factor kan zijn voor de Volksgezondheid. Niet alleen voor ons fysiek welbevinden, jawel ook voor het ontwikkelen van onze geestelijke gezondheid.

Zoals het ontwikkelen van empathie, het vermogen om ons in te leven in de muziek van een componist, zanger of pianist. “Een oefening in menselijkheid” noemt Alicia Gescinska deze vorm van preventieve geestelijke gezondheidszorg in haar essay (De Bezige Bij, 2019, 126blz.). Door dit empathisch vermogen ervaren muzikanten en hun publiek een sterke verbondenheid.

Joe English, Hommage aan Peter Benoit, o.d., 70 x 100, 1911.

Kunstschilders hebben het talent en het vakmansschap om dit samenhorigheidsgevoel te visualiseren. Door de horizontaliteit van het schilderij straalt het een rustige sfeer uit. Aan de linkerzijde staat Elisa Goedemé, echtgenote van de kunstschilder tussen het partituurrekje met “bloemen in een Delftse vaas” en de pianiste. Fier rechtop in een lichtblauwe jurk zingt zij een kunstlied en volgt haar partituur over de schouder van haar begeleidster, Bertha Van Oye, haar vriendin en leerling. Haar wit breeduitvallend feestelijk kleed in contrast met de gesloten zwarte vleugel vormen het visuele centrum van het schilderij. Wat vertolken beide dames in dit art-nouveau decor voor het onzichtbare publiek?

Aan de rechterzijde lezen wij het antwoord op onze vraag: boven de piano hangt met een krans gelauwerd, het dodenmasker van Peter Benoit. Hij werd in de tweede helft van de 19de eeuw “de Vader van de muziek voor het Vlaamse volk” genoemd. Tegen de vleugel aangeleund in haar zwart kloosterhabijt, geniet de zus van de componist van het musicerende duo. Wij mogen aannemen dat tijdens dit huisconcert ten huize van Dr. Rubbrecht in Brugge, een kunstlied van Benoit werd uitgevoerd. Elisa studeerde immers zang en piano aan de Vlaamse Muziekacademie van Antwerpen toen P. Benoit er leraar en directeur was. Op een kunstzinnige manier brachten de kunstschilder, de kunstzangeres en hun publiek hiermee een eerbetoon aan de grote musicus die in 1901 overleed.

Titelblad ‘Mijn Moederspraak’

Welk lied stond er bij dit herinnerings-moment op het programma? In het kader van vaderdag op 14 juni, opteren wij in het Covid-19-tijdperk voor “Mijn Moederspraak” uit 1889. Een uit het Duits hertaald gedicht van Klaus Groth en op toon gezet door Benoit. In de vijfde en zesde strofe lezen wij de verzen “… en zegt iemand spontaan ‘mijn Vader’ dan klinkt het mij als een bede: geen boze wereld meer, en alles komt weer goed…”

Onze wens voor Vaderdag: wij hopen dat koorzingen en musiceren zo spoedig mogelijk kan heropstarten mits aanpassingen, zoals met een kleine bezetting in een goed verluchte omgeving met voldoende tussenruimte… probeer het alvast in je huiselijke kring,

Vriendelijke groeten van Piet De Baere en Co English